15 vite NATO: përtej celebrimeve, një projekt i pa-përfunduar?

Të dhëna kufitare TIMS të vjedhura; radarë që fikenpër të kaluar skafe kontrabandë;  helikopterë ushtrie qëtransportojnë drogë; baza ushtarake ku mbillet kanabis; porte ushtarake që falen për resorte; sistemeinformatike kombëtare që shiten në tregun e zi etj. Këto skandale nuk ndodhin në Afrikë, por në një vend anëtar të NATO-s.

Ndaj ky përvjetor dëshmon nga njëra anë meritat e shkuara të të djathtës shqiptare, por nga ana tjetër dhe faktin që suksesi i anëtarësimit nuk do të përkthehejdetyrimisht në më shumë mirë-qeverisje për vendin.

Integrimi në NATO është një investim i brëndshëm, një vullnet lartësimi në standartet ushtarake e politike të një aleance perëndimore, euroatlantike e demokratike.

Gabojnë rëndë ata që e shohin aleancën vetëm me ngjyrat e ushtrisë. NATO është mbi të gjitha një aleancë politike. Një objektiv ushtarak për të mbrojturnjë realitet politik. Një mbrojtje e përbashkët, për vleratë  përbashkëta.

Në këtë sens, promovimi i një jugofilie antikombëtare, i kriminalizimit të politikës së brendshme, kapja e drejtësisë, korrupsioni galopant dhe megalomanizmidiplomatik, janë të gjitha në vetvete nisma qëkontrastojnë thellësisht me angazhimet e vleratpërbashkuese që rrezaton aleanca e atlantikut.

Përse një ushtar i një vendi anëtar duhet të vendosë në rrezik jetën e tij për një qeveri që mbahet në këmbë me krim, me shpopullim, me vjedhje votash, me korrupsion e vendimarrje autoritare? Përse duhet të paguajnë shtetet anëtare për sigurinë tonë nëseqeverisja jonë nuk ndan të njëjtat vlera me kartënthemeluese të NATO-s?

E djathta shqiptare nën drejtimin e ish KryeministritBerisha bëri gjithçka për të përshpejtuar këtë proçeshistorik. E majta nën drejtimin e Ramës bëri gjithçkakundra këtij proçesi.

E si mundej ndryshe? "Nata" siç e quante Rama, nuk mund ta pranonte cënimin e sovranitetit të një vendi demokratik. Tims, radarët, e-albania, openbalkans, helikopterët që nuk riparohen kurrë, dosjet anti-atlantike janë të pafundme.

Në këtë realitet të ri, e djathta ka detyrimin që ta çojë deri në fund rrugëtimin transformues. Anëtarësimi ushtarak nuk mjafton. Përvetësimi i vlerave politike është një detyrim i paplotësuar. Një detyrim ndaj partnerëve amerikane e europianë, por dhe ndaj shqiptarëve të këtushëm e në diasporë.

E djathta ka nevojë urgjente të dalë me një alternativë qeverisëse, pse jo me një "doktrinë kombëtare" të re e cila garanton plotësimin real të kushteve të të qënurit anëtar i NATO-s.

Përtej çështejeve të sigurisë e të garantimit të sovranitetit territorial kolektiv, ne kemi nevojë të flasim dhe për sovranitetin ushqimor, sovranitetin teknologjik e atë energjetik. Çështje gjithnjë e më të mprehta brenda aleancës teksa armët e reja nuk janë më ushtarake por shpesh herë tregtare e informatike.

Kemi nevojë të flasim për mënyrën sesi do të rikthejmë sovranitetin territorial në vend përballë forcës së krimit të organizuar ndërkombëtar i cili ka gjynjëzuar administratën, policinë e politikën e vendit, por dhe fshatra të tërë ku forca e shtetit nuk çan dot kordonet e korrupsionit lokal.

Sot Shqipëria ka nevojë për një rikthim të të djathtës shtet-formuese, menaxheriale, strategjike e patriotike si ajo që Sali Berisha i ofroi vendit në mandatin e parë 2005-09.

Faktori shqiptar ka nevojë për një hapësirë kombeuroatlantike që integron njëherazi problematikatvendore, ballkanike e ato kontinentale të një popullatee cila është sa kombëtare, rajonale por dhe diasporë. Pritshmëritë e këtyre tre niveleve janë jashtëzakonishttë larta ndaj sigurisë që rrezaton shteti mëmë. Për këtoe të tjera arsye, ky përvjetor i 15-të, më shumë se celebrim, mbase është një kushtrim për të djathtënshqiptare për të përmbyllur një projekt që vetëm ajo mund ta realizojë. Një projekt për një shekull shqiptartë Ballkanit, në Europë.